Η τελευταία επαρχία

Ο Μουσταφά Ακιντζί μιλά έστω και από καιρού εις καιρόν. Γιατί δεν μιλάει πιο συχνά; Μήπως επειδή διακήρυξε ότι έκλεισε το κεφάλαιο της ενεργούς πολιτικής το βράδυ των εκλογών; Δεν βιάστηκε πολύ; Ακόμα είναι 76 χρονών. Λέω ακόμα διότι αυτή η ηλικία δεν θεωρείται αργά πλέον. Κοιτάξτε τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν. Είναι 81 χρονών. Μάλιστα δείχνει σοβαρές ενδείξεις άνοιας. Όμως, είναι πάλι υποψήφιος σε αυτές τις εκλογές. Και μάλιστα απέναντι σε έναν υποψήφιο που είναι έτοιμος να τον καταπιεί, όπως τον Τραμπ. Αυτός ο κόσμος είδε υποψήφιους ακόμα και σε ηλικία ενενήντα χρονών. Αν ο Ραούφ Ντενκτάς δεν εκκαθαριζόταν εκ μέρους του Ταγίπ Ερντογάν, θα ήταν και εκείνος υποψήφιος χωρίς να κοιτάζει ηλικία. Νόμιζα ότι θα ολοκληρώσει τη ζωή του σε εκείνο το προεδρικό. Έκανα λάθος. Δεν ήταν οι Τουρκοκύπριοι που τον ανέτρεψαν, ο Ερντογάν ήταν. Μόλις έχασε τη στήριξη της Τουρκίας, δεν τόλμησε να κατέλθει ξανά σε εκλογές. Κατά τη γνώμη του, κανείς δεν θα μπορούσε να κερδίσει εκλογές εδώ χωρίς τη στήριξη της Τουρκίας.

Μέσα στην κοινότητά μας υπάρχουν άνθρωποι που εργάζονται ενεργώς ακόμα και σε ηλικία ενενήντα χρονών. Είναι 93 χρονών ο Μεντές Αζίζ, ένας δικηγόρος μας, πανέξυπνος σαν διάβολος. Ακόμα μπαινοβγαίνει σε δίκες. Τρέχει συνεχώς από δικαστήριο σε δικαστήριο. Πριν μερικές βδομάδες συναντηθήκαμε στην αυλή του δικαστηρίου. Κρατούσε φάκελους υποθέσεων. Αστειευτήκαμε. «Άντε, εξήγησε και σε εμάς εκείνο το ζήτημα», του είπα. Πώς πήρες τα χρήματα από τον Γιωρκάτζη και τα έφερες στον Ντενκτάς; Τα χρήματα της CIA. «Ψέματα ήταν. Δεν θα τα έφερνα», είπε. «Τι θα έκανες;» «Θα τα έβαζα στην τσέπη»! Ήταν 96 χρονών ο δικηγόρος Οκτάι Φεριντούν όταν αποδήμησε για την αιωνιότητα, πριν πέντε χρόνια. Ήταν επί το έργον στο γραφείο του μέχρι τις τελευταίες του μέρες. Και ο δικηγόρος Κιβάντς Ριζά ακόμα συνεχίζει να ασκεί ενεργώς το επάγγελμά του, πατά την προχωρημένη του ηλικία. Είναι ενεργητικός και δυναμικός.

Ας επιστρέψουμε ξανά στον Ακιντζί. Τις προάλλες μίλησε ξανά. Αναφέρθηκε στην πολιτική σαράντα χρόνων. Τι ήταν η πολιτική σαράντα χρόνων, λέει; Η πολιτική Ντενκτάς. Δεν υπάρχουν συνομιλίες χωρίς την αναγνώριση της κυριαρχίας μας! Ιδού, μόνο ένα πράγμα εξυπηρετεί, λέει, αυτή η πολιτική, που καθορίστηκε πριν σαράντα χρόνια εκ μέρους του Ντενκτάς: Τη μετατροπή σε επαρχία! Αυτή βγήκε στην αγορά ξανά εκ μέρους της Τουρκίας και του Τατάρ πριν τρία χρόνια, λέει. Έτσι λέει ο Ακιντζί. Να σταθούμε λίγο εδώ. Δηλαδή, πριν τρία χρόνια αποφάσισε η Τουρκία να κάνει επαρχία το μέρος αυτό; Μετά το 2020; Δηλαδή, όλα ήταν εντάξει μέχρι αυτή την ημερομηνία;

Ο Ντενκτάς πριν σαράντα χρόνια. Η Τουρκία πριν τρία χρόνια. Γίνεται; Αυτό που ξέρω εγώ είναι ότι Ντενκτάς και Άγκυρα διαχειρίζονταν μαζί αυτή την υπόθεση. Ο Ντενκτάς δεν έκανε απολύτως τίποτα που δεν ήθελε η Τουρκία. Αν αποκόπηκαν μεταξύ τους κατά την περίοδο του Σχεδίου Ανάν, αυτό συνέβη επειδή ο Ντενκτάς δεν κατάλαβε την παγίδα που στήθηκε για τους Ελληνοκύπριους. Δεν μπόρεσε να αντιληφθεί ο Ντενκτάς πόσο θα ωφελούσε την Τουρκία το κατά πλειοψηφία ελληνοκυπριακό όχι έναντι του κατά πλειοψηφία τουρκικού ναι. Αλλιώς, αν το αντιλαμβανόταν και έλεγε ναι, δεν θα υπήρχε ζήτημα. Δεν θα του έπαιρναν την καρέκλα του στο προεδρικό. Έχω να πω το εξής, κύριε Μουσταφά. Δεν είναι κάτι το νέο η πολιτική της Τουρκίας ότι η μη λύση είναι η λύση. Και δεν είναι ο Ταγίπ Ερντογάν ο πρώτος αρχιτέκτονας αυτής της πολιτικής. Αυτή καθορίστηκε πολύ πιο πριν. Και εκείνος δεν παρέκκλινε από αυτήν και τη συνέχισε. Άλλωστε, προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η καθοδήγηση της Αγγλίας και της Αμερικής. Και εκείνες πάντα ήταν υπέρ της συνέχισης του στάτους κβο που δημιουργήθηκε το 1974. Δηλαδή, η Τουρκία ουδέποτε ήθελε λύση και όταν εσύ καθόσουν στο προεδρικό. Παρουσιαζόταν σαν να ήθελε, όμως δεν ήθελε. Όμως, κατά τη διάρκεια της πενταετούς σου θητείας δεν ακούσαμε έστω και μια φορά από εσένα ότι η Τουρκία δεν θέλει λύση. Και εσύ κατηγόρησες μόνο τους Ελληνοκύπριους, όπως τους άλλους. Δεν άρχισε τώρα η μετατροπή σε επαρχία. Άρχισε προ πολλού. Μακάρι να το είχες καταλάβει όταν καθόσουν στο προεδρικό, όχι τώρα…