Χαρούμενα πρόσωπα

Η πολιτική επικαιρότητα των τελευταίων ημερών έστρεψε το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης στο Κυπριακό. H παρουσία της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Άγκυρα και η συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δημιούργησαν την αίσθηση μιας κινητικότητας.

Αν κάνουμε ένα βήμα πίσω και επιχειρήσουμε να δούμε τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών ως εξωτερικοί παρατηρητές, θα διαπιστώσουμε την έλλειψη ουσιαστικής κινητικότητας. Θα διαπιστώσουμε, επίσης, ότι η κοινή γνώμη είναι μάλλον αδιάφορη.

Η προσωπική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες, η Μαρία Άνχελα Ολγκίν, μιλά για το μήνυμα των πολιτών και στις δύο κοινότητες που θέλουν λύση και επανένωση, αλλά ένας εξωτερικός παρατηρητής θα δει επίσης ότι δεν υπάρχει ουσιαστική κοινωνική πίεση προς τις πολιτικές ηγεσίες. Οι κοινωνίες στις δύο κοινότητες δεν κινητοποιούνται. Ο άνθρωπος, από τη φύση του, φοβάται τις αλλαγές. Παρά τα προφανή οφέλη της λύσης, η επόμενη ημέρα φοβίζει και τις δύο πλευρές. Σε αυτό το πλαίσιο η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μοιάζει με ευχολόγιο.

Αν βάλουμε στην εξίσωση την Ελλάδα και την Τουρκία, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε εδώ στην Κύπρο, ότι όσο περνά ο χρόνος το Κυπριακό δεν θα αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη των διμερών τους σχέσεων. Από τη δεκαετία του 1950 το Κυπριακό αποτελεί εστία αντιπαράθεσης για Ελλάδα και Τουρκία. Σήμερα, βλέποντας τις δηλώσεις Μητσοτάκη - Ερντογάν, θα μπορούσε κανείς να εικάσει ότι το Κυπριακό μετατρέπεται σε ένα δευτερεύον θέμα. Η ροή χιλιάδων Τούρκων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, αξιοποιώντας τη δυνατότητα έκδοσης τουριστικής βίζας με ταχείες διαδικασίες (σε ένα λεπτό!), προβάλλεται και στις δύο πλευρές του Αιγαίου ως το νέο πρότυπο για την ελληνοτουρκική συνεργασία.

Η εικόνα αυτή, των χαρούμενων Τούρκων που κάνουν διακοπές στα ελληνικά νησιά και των χαρούμενων Ελλήνων επιχειρηματιών του τομέα της φιλοξενίας και της εστίασης που βλέπουν τα ταμεία τους να γεμίζουν, θα πρέπει να μας προβληματίσει.

Πότε θα είμαστε χαρούμενοι και εδώ, στην Κύπρο;

Ο εξωτερικός παρατηρητής βλέπει ότι η υπόθεση της λύσης αποτελεί σε αυτή τη φάση περισσότερο υπόθεση των δύο κοινοτήτων. Και οι δύο κοινότητες πρέπει να ξεπεράσουν τον φόβο της λύσης και το σπάσιμο του φόβου μπορεί να προέλθει μόνο από τις πολιτικές ηγεσίες. Αν οι πολίτες δουν αποφασισμένες ηγεσίες οι οποίες θα τους παρουσιάσουν από κοινού ένα ρεαλιστικό πλαίσιο μετάβασης σε ένα επανενωμένο κράτος, τότε μπορεί να δούμε χαρούμενα πρόσωπα και στον τόπο μας.