Κλεφτοπόλεμος για το αδιέξοδο στην Κύπρο

Στο ναρκοπέδιο του Κυπριακού μπήκε η προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μαρία Άνχελα Ολγκίν. Βρίσκεται στο νησί σε μια καθοριστική επίσκεψη για την αποστολή της, που με βάση το συμβόλαιό της λήγει στις αρχές Ιουλίου. Τα γεγονότα συγκλίνουν ολοένα και περισσότερο στην επιβεβαίωση του αδιεξόδου, παρά την επίτευξη κάποιας προόδου. Ποιος θα πάρει την ευθύνη;

Οι δύο πιο άμεσα ενδιαφερόμενοι, ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ εστιάζουν σε μάχες εντυπώσεων, έχοντας επίγνωση ότι πολλά θα κριθούν με βάση τα συμπεράσματα της Ολγκίν και τις πικρές διαπιστώσεις της. Το δείχνουν ήδη με τους χειρισμούς τους, βάζοντας την Κολομβιανή διπλωμάτη στο μάτι του κυκλώνα!

Θεατρινισμοί Τατάρ

Πρώτος επέλεξε να ξεσπαθώσει ο Τατάρ. Την Τετάρτη (08/05) είδε την Ολγκίν και είπε: «Δήλωσα ξεκάθαρα ότι δεν θα επιτρέψω πιέσεις. Δεν πρέπει να διανοηθούν πως θα καθήσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς να πληρούνται τα κριτήρια. Ζητήσαμε κυρίαρχη ισότητα και ίσο διεθνές καθεστώς».

Η στάση Τατάρ δεν ξενίζει κανέναν, αλλά γιατί με τόσο άγαρμπο τρόπο; Πριν από μερικές εβδομάδες (22/03), προειδοποίησε -άραγε ποιον- ότι θα παραιτηθεί αν υπάρξει αλλαγή στη θέση της Τουρκίας: «Εγώ έτσι γεννήθηκα, δεν ξέρω να κάνω ζιγκ ζαγκ…» Τώρα, λέει ότι δεν πιστεύει πως η Τουρκία θα αλλάξει πολιτική: «με τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν (πήγαν μαζί στην Γκάμπια πριν από μερικές ημέρες) επαναλάβαμε τα εγγενή κεκτημένα δικαιώματα, την κυριαρχία και το ισότιμο διεθνές καθεστώς μας. Είναι αδιαπραγμάτευτα για εμάς».

Ανακούφιση;

H στάση του Ερσίν Τατάρ θεωρητικά μόνο κάνει πιο εύκολη τη θέση Χριστοδουλίδη. H Ολγκίν, λιτή στις δηλώσεις της, ζήτησε αυτή τη φορά κατ’ ιδίαν χωριστές συναντήσεις χωρίς παρουσία συμβούλων: «Εκτελώ διπλωματικό έργο», είπε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή της (08/05) με τον Χριστοδουλίδη και συνέχισε για τα διαμειφθέντα μεταξύ τους: «Επανέλαβε τις θέσεις του! Εγώ του είπα για το ταξίδι μου και την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας για μια διαρκή λύση του Κυπριακού που πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό πράγμα…»

Ανήμερα των εκδηλώσεων για την Ημέρα της Ευρώπης (09/03), ο Χριστοδουλίδης υποστήριξε ότι «ανέφερα στην Ολγκίν και κάποιες ιδέες…». Διατείνεται ότι δεν επανέλαβε απλώς τις θέσεις του, όπως σημειώνει η Ολγκίν. Οι δύο φανερά αποκλίνουν στην αξιολόγησή τους.

Κοινωνία των πολιτών

Η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα μίλησε όμως με καθαρό λόγο: «Άκουσα όλους αυτούς τους μήνες πάρα πολλούς, την κοινωνία των πολιτών, τον δημόσιο τομέα, τους νέους και όλοι θέλουν να προχωρήσουν μπροστά σε όλο το νησί. Τώρα είναι ευθύνη των ηγετών να κάνουν κάτι και ελπίζω να μπορούν να ακούσουν τον κόσμο…».

Ο Χριστοδουλίδης κάνει πως δεν καταλαβαίνει. Με μια πλειάδα από κυβερνητικούς εκπροσώπους απαντά στην αιχμή Ολγκίν ότι ο ίδιος είναι περίπου η… κοινωνία των πολιτών. Όμως, ο φιλοκυβερνητικός Τύπος ανέλαβε έργο: ποιοι είναι αυτοί που βλέπει η Ολγκίν και πώς βγάζει τέτοια συμπεράσματα;

Πρόβλημα με την κοινωνία των πολιτών έχει και ο Τατάρ: «Ορισμένες ΜΚΟ εκφράζουν τις απόψεις τους, αλλά αυτές δεσμεύουν μόνο τις ίδιες. Εμάς μας δεσμεύει το κράτος μας, ο αγώνας του λαού μας, οι σχέσεις μας με την Τουρκία».

Στα 56 χρόνια αφότου άρχισαν οι συνομιλίες για το Κυπριακό (1968), υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, πέρασαν περίπου 30 απεσταλμένοι του ΟΗΕ. Για συγκεκριμένα ΜΜΕ και πολιτικούς στην Κύπρο, οι απεσταλμένοι ευθύνονται για την αποτυχία γιατί ο ΟΗΕ δεν υπακούει στις διαταγές τους. Όμως η Ολγκίν έχει καθαρή εντολή από τον ΓΓ του ΟΗΕ να μην χαριστεί ξανά και σε κανέναν, όσο δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που ζητά ο Γκουτέρες εδώ και 7 χρόνια (σε μια ντουζίνα εκθέσεις του) για να συγκαλέσει ξανά διαπραγματεύσεις.

Ευρωτουρκικά

Η Μαρία Άνχελα Ολγκίν περιέλαβε κατά την πρόσφατη περιοδεία της στην Ευρώπη (Βερολίνο, Βρυξέλλες, Μόσχα) και σταθμό στην Τουρκία (Δευτέρα, 06/05) προτού αφιχθεί στο νησί. Ο ΥΠΕΞ Φιντάν συνομιλεί παρασκηνιακά με τον ΟΗΕ και πιθανόν να κάνει χειρισμούς για να μην ταυτίζεται με τον Τατάρ.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υποστηρίζει ότι πέτυχε διασύνδεση των ευρωτουρκικών σχέσεων με το Κυπριακό. Στον χαιρετισμό του για τα 20 χρόνια ένταξης της Κύπρου διακήρυξε (09/05): «Επενδύουμε πολιτικά στην ουσιαστική στήριξη της Ευρώπης. Το Κυπριακό είναι κατεξοχήν ευρωπαϊκό ζήτημα και η ΕΕ έχει κάθε συμφέρον, αλλά και υποχρέωση, να συμβάλει ενεργά, αξιοποιώντας όλα τα μέσα και εργαλεία που έχει στη διάθεσή της στο πλαίσιο και των ευρωτουρκικών σχέσεων».

Ο Χριστοδουλίδης έχει δίκαιο! Αλλά δεν διερωτάται πώς πέρασαν 20 χρόνια ανεκμετάλλευτα; Ο ίδιος ήταν στενός συνεργάτης του τέως Προέδρου Αναστασιάδη για 10 χρόνια και ΥΠΕΞ. Προφανώς δεν αρκεί να αναθέτει η Λευκωσία ευθύνες σε άλλους και η ίδια απλώς να «επαναλαμβάνει τις θέσεις της». H EE δεν πρόκειται να ενεργήσει αν δεν πάρει θετικό σήμα από τον ΟΗΕ.

Ελληνοτουρκικά

Το ίδιο κάνει ο Κύπριος Πρόεδρος και με την ελληνική κυβέρνηση. Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης θα μεταβεί στην Άγκυρα τη Δευτέρα (13/05) για να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ερντογάν. Δημοσίως, η ελληνική κυβέρνηση αποφεύγει να «κυπριοποιήσει» την ατζέντα. Το κάνει, όμως, ο Χριστοδουλίδης: «Είχα επικοινωνία με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Σίγουρα το Κυπριακό θα είναι ανάμεσα στα θέματα που θα συζητηθούν, θα μεταφερθούν κάποια μηνύματα ειδικότερα από πλευράς του Έλληνα Πρωθυπουργού. Ποια μηνύματα θα μεταφέρει όμως ο Μητσοτάκης, αν ο Χριστοδουλίδης επαναλαμβάνει τις θέσεις του και δεν πείθει την Ολγκίν;

Εδώ και αρκετούς μήνες κάτι σιγοβράζει στις σχέσεις Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη. Η Λευκωσία δυσανασχετεί για τον διάλογο Ελλάδας – Τουρκίας και δύσκολα το κρύβει. Γι’ αυτό δεν φαίνεται να ενόχλησε καθόλου τον Κύπριο Πρόεδρο που άκουσε με τα αφτιά του τον Αρχιεπίσκοπο Γεώργιο να διαδίδει ασυναρτησίες με την εγκύκλιό του το Πάσχα (04/05) - εγκύκλιο που διαβάζεται από τους ιερείς σε όλες τις εκκλησιές: «Μας ανησυχεῖ ἰδιαίτερα η πρόσφατη απόφαση στο Συμβούλιο της Ευρώπης για το Κόσοβο, που λήφθηκε με ελληνικὴ εισήγηση. Επιτείνονται, μάλιστα, οι φόβοι μας για επαλήθευση των φημῶν ότι η Ελλάδα αποδέχτηκε εισήγηση της Τουρκίας ὅπως τὸ Κυπριακὸ μη επηρεάσει την ανάπτυξη των μεταξύ τους σχέσεων…»

*Το άρθρο δημοσιεύεται ταυτόχρονα και στην Εφημερίδα των Συντακτών