Δημιουργείται ευρωπαϊκή ασπίδα πυροπροστασίας με 556 πυροσβέστες και 32 πτητικά μέσα

Συνολικά 556 πυροσβέστες από 12 χώρες θα τοποθετηθούν προληπτικά φέτος το καλοκαίρι, με στρατηγικό τρόπο, σε καίριας σημασίας περιοχές της Ευρώπης, όπως στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία, ώστε να είναι έτοιμοι να συνδράμουν τις τοπικές πυροσβεστικές δυνάμεις. Το προορατικό αυτό μέτρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενισχύει την ετοιμότητα της Ευρώπης όσον αφορά την κατάσβεση δασικών πυρκαγιών και τον περιορισμό των καταστροφικών επιπτώσεών τους στη ζωή, τις κατοικίες και το περιβάλλον, και καταδεικνύει τη δύναμη της αλληλεγγύης της ΕΕ στην αντιμετώπιση κρίσεων του είδους αυτού.

Πρόσθετα, η ΕΕ έχει συγκροτήσει ειδικό στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών rescEU για το φετινό καλοκαίρι, ο οποίος αποτελείται από 28 αεροσκάφη και 4 ελικόπτερα που σταθμεύουν σε 10 κράτη μέλη. Ειδικότερα, ο στόλος θα περιλαμβάνει:

• Τέσσερα αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους, δύο ελαφρά αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο από την Ελλάδα.
• Δύο αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους από την Κροατία.
• Δύο αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους και δύο ελαφρά αεροσκάφη από την Ιταλία.
• Δύο αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους από την Ισπανία.
• Τέσσερα αμφίβια αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους και ένα ελικόπτερο από τη Γαλλία.
• Τέσσερα ελαφρά αεροσκάφη από τη Σουηδία.
• Δύο ελαφρά αεροσκάφη από την Πορτογαλία.
• Δύο ελικόπτερα από την Τσεχία.
• Δύο ελαφρά αεροσκάφη από την Κύπρο.
• Δύο ελαφρά αεροσκάφη από τη Γερμανία.

Με χρηματοδότηση €600 εκατ.

Η Επιτροπή έχει διαθέσει συνολικά 600 εκατ. ευρώ για να διευκολύνει την αγορά 12 νέων πυροσβεστικών αεροσκαφών στο μέλλον, τα οποία θα κατανεμηθούν σε έξι κράτη μέλη της ΕΕ, στα οποία περιλαμβάνεται και η Κύπρος. Επιπλέον, αρκετά ελικόπτερα θα χρηματοδοτηθούν, επίσης στο μέλλον, από την ΕΕ για την ενίσχυση του εναέριου πυροσβεστικού στόλου της ΕΕ. Η προληπτική τοποθέτηση πυροσβεστών και η απόκτηση πρόσθετων πυροσβεστικών αεροσκαφών υπογραμμίζουν τη δέσμευση της ΕΕ να ενισχύσει την ικανότητά της να αντιδρά αποτελεσματικά στις δασικές πυρκαγιές, ιδίως κατά τους επόμενους θερινούς μήνες.

Με έξοδα της ΕΕ τα κυπριακά αεροπλάνα

Σε ό,τι αφορά την Κυπριακή Δημοκρατία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει την προσπάθεια για αντιμετώπιση των πυρκαγιών με δύο πτητικά μέσα.

Σύμφωνα με τον προϊστάμενο επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας (ΕCHO), Ζαχαρία Γιακουμή, στον τομέα της πρόληψης αλλά και ενίσχυσης των κρατών για κατάσβεση πυρκαγιών, τα δύο ελαφρού τύπου αεροσκάφη πυρόσβεσης (τύπου Air Tractor) θα είναι μισθωμένα από την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά με κάλυψη εξόδων από την ΕΕ. Η ίδια ενίσχυση με πτητικά μέσα της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας RescEU, είχε γίνει και πέρυσι.

Η κάλυψη των εξόδων μίσθωσης των δύο αεροσκαφών από τον μηχανισμό της Κομισιόν θα ξεκινήσει στις 15 Ιουνίου και θα διαρκέσει έως τις 30 Οκτωβρίου. Σε περίπτωση που τα χρειαστεί άλλο μέλος της ΕΕ, και η Κύπρος ενεργοποιήσει την παροχή βοήθειας προς άλλες χώρες μέσω του μηχανισμού, τα αεροσκάφη αυτά ενδέχεται να μετακινηθούν για να συνδράμουν στην πυρόσβεση.

Σύμφωνα με τον κ. Γιακουμή, ο ρόλος της RescEU είναι καθαρά υποστηρικτικός καθώς η πολιτική προστασία αποτελεί ευθύνη των κρατών μελών της ΕΕ. Όπως σημείωσε, από το 2001 ο μηχανισμός έχει ενεργοποιηθεί πάνω από 700 φορές, μέχρι το 2019 γίνονταν περίπου 20 ενεργοποιήσεις τον χρόνο, αριθμός που αυξήθηκε από τότε στις 100. Η Κύπρος, από το 2016 έχει ενεργοποιήσει τον μηχανισμό οκτώ φορές, ενώ έχει προσφέρει από τότε και 16 βοήθειες μέσω του μηχανισμού προς άλλες χώρες. Σημειώνεται πως παροχή βοήθειας δεν δίνεται μόνο σε χώρες της ΕΕ αλλά και άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα ο Καναδάς, όταν σε πυρκαγιά είχαν καεί περίπου 18,8 εκατ. εκτάρια δασικής γης. Σημείωσε πως η μεγαλύτερη ενεργοποίηση του RescEU έγινε πέρυσι στις πυρκαγιές στον Έβρο της Ελλάδας.

Από τις χειρότερες χρονιές το 2023

Το 2023 ήταν η πιο θερμή χρονιά που καταγράφηκε ποτέ, κατά την οποία κάηκαν περίπου 500 εκατ. εκτάρια, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 32% από τον μέσο όρο καμένων εκταρίων από το 2006. Από αυτή την καμένη γη, πάνω από τα 2/3 ήταν σε Ελλάδα (175 χιλιάδες), Ισπανία και Ιταλία. Την περασμένη χρονιά, 24 από τις 27 χώρες της ΕΕ πλήγηκαν από πυρκαγιές, ενώ η Ελλάδα και η Κύπρος ζήτησαν βοήθεια από τον μηχανισμό RescEU από δύο φορές.

Στα αξιοσημείωτα είναι το γεγονός πως την περσινή χρονιά ζήτησε βοήθεια για κατάσβεση πυρκαγιάς, για πρώτη φορά, η Γερμανία. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το έτος 2023 ήταν η καταστροφικότερη χρονιά αναφορικά με καμένες εκτάσεις και όχι σε σχέση με την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Εκτός από την περσινή, πολύ καταστροφικές χρονιές για την Ελλάδα ήταν και το 2007 αλλά και το 2021, ενώ ο μέσος όρος καμένης γης ανά έτος από το 2006 ανέρχεται στις 50 χιλιάδες εκτάρια και ο μέσος αριθμός πυρκαγιών είναι 55-60. Το 2023, η Ελλάδα εκτός από τη βοήθεια που ζήτησε δύο φορές, έστειλε αντίστοιχα βοήθεια μέσω του Μηχανισμού άλλες δύο φορές, μια στην Αλβανία και άλλη μια στην Κύπρο. Στην Κύπρο το 2023 κάηκαν σε πυρκαγιές 2 χιλιάδες εκτάρια καθώς είχαν ξεσπάσει 10 πυρκαγιές (για να υπολογιστεί ως πυρκαγιά πρέπει να καούν πέραν των 30 εκταρίων γης).